Lisede dil eğitimi nasıl olmalı?

Dünyada bulunan bütün liselerde öğrencilerin en az bir yabancı dil öğrenme zorunluluğu vardır. Sadece Türkiye’deki liseleri düşünürsek bu dil çoğunlukla İngilizcedir. Her öğrenci lisede yabancı dil öğreniminden bir şeyler kazanabilir ve bu kazanımların faydaları bir ömür boyu sürer. Bu yazıda lisede yabancı dil öğreniminin neden önemli olduğu, iki dil bilen bir birey olmanın avantajlarının neler olduğu, ikinci bir dil öğrenmek için gereken ipuçlarının neler olduğu ve lisede dil eğitiminin nasıl olması gerektiğinden bahsedeceğim.

Lisede yabancı dil öğrenerek küresel farkındalığını geliştir

Lisede yabancı dil öğrenmenin onlarca faydasını sayabiliriz, bunların başında size üniversite ve iş hayatınızda başarı katması gelir. Yeni bir dil öğrendiğinizde hayatınızı tüm yönleriyle geliştirmiş olursunuz. Başka bir dil öğrendiğinizde insanlarla daha eksiksiz iletişim kurabilirsiniz. Yeni insanlarla tanışabilir, arkadaşlar edinebilirsiniz. Başka insanlarla iletişim kurmak, farklı kültürler hakkında bilgi edinmenin de önemli bir parçasıdır.

Farklı kültürler hakkında bilgi edinmeniz bu farklı kültürlere ve inançlara karşı takdir ve saygı geliştirmenize yardımcı olur. Genel olarak yeni bir dil ve kültür öğrenmek ve deneyimlemek, daha fazla küresel farkındalık geliştirmenize yardımcı olur ve dünyada olup biten her şey hakkında eleştirel düşünmenizi sağlar.

Lisede dil eğitimi ile hedeflerini büyüt

Lisede yeni bir dil öğrenmek, sizi üniversitede daha fazla dil öğrenmeye de hazırlar. Üniversiteden mezun olup iş arama zamanı geldiğinde ise iyi bir yabancı dil beceriniz varsa işverenleri olumlu etkileyebilirsiniz. Şirketler işlerini büyütmelerine yardımcı olacak iki dil veya daha fazla dil bilen insanları işe almak ister. İş arayan bir kişinin bir dilde yeterliğinin olması bu iş arayan kişinin sahip olacağı en kritik becerilerden biri haline dönüşmüş durumdadır.

Genel olarak yabancı dil becerileri daha iyi iş fırsatlarına ve daha yüksek ücretlere kapı açmakta. Aynı zamanda başka bir dil bilmek yurt dışında okuma veya çalışma hayalinizi de gerçekleştirebilmeniz anlamına gelmekte. Yani yeni bir dil öğrenebilirseniz, başka hedeflere de ulaşabilirsiniz.

Pratik yaparak yabancı dilini mükemmelleştir

Birçok öğrenci yeni bir dil öğrenmenin ne kadar sürdüğünü merak eder. Yeni bir güne başka bir dilde tamamen akıcı bir şekilde konuşarak uyanmak her öğrencinin rüyası olsa da iki dil bilen bir birey olmak zaman ve çaba gerektirir. Tıpkı bir müzik aleti çalmayı öğrenmek gibi, pratik yapmak dili de mükemmelleştirir. İnanması zor olsa da günde sadece birkaç dakika pratik yaparak bile dil ediniminde büyük aşama katedebilirsiniz. 

Bunun için her gün hayatınıza ilginizi çekecek şekilde dil katmayı hedefleyebilirsiniz. Mesela yemek yapmayı seviyorsanız öğrenmeyi hedeflediğiniz yabancı dilde yazılmış bir yemek kitabı kullanarak o yemeği yapmayı deneyebilirsiniz. TV şovlarından hoşlanıyorsanız öğrenmeyi hedeflediğiniz dildeki TV şovlarına göz gezdirmek hiç de sıkıcı olmasa gerek. Önemli olan bir diğer nokta da dil öğrenmeye ayırdığınız sürenin yarısını o dili bilen biriyle konuşarak geçirmeye çalışmaktır. Birlikte dil etkinlikleri yapmaya çalışabilir, konuşma pratiği yapabilirsiniz.

Lisede yabancı dil eğitimi için ipuçları

Yeni bir dil öğrenirken hem eğlenebilir hem de verim alabilirsiniz. Şimdi dil ediniminin nasıl sağlanabileceği ile ilgili bazı ipuçlarına bakalım.

Yoğun pratik: Yabancı dil öğretmenleri hiçbir şeyin bir dili yoğun pratiğin öğretebileceği kadar öğretemeyeceği görüşünde hem fikirdir. Eğer imkânınız varsa yurt dışına seyahat etmeyi, yoksa da teknolojinin nimetlerinden faydalanmayı düşünebilirsiniz. Kendinizi o dille kuşattığınızda ve her gün yerel halkla konuşma pratiği yaptığınızda öğrenme sürecinizi ciddi anlamda hızlandırmış olursunuz.  

Tutarlılık: Yeni bir dil öğrenmenin anahtarı tutarlı olmak ve düzenli çalışmaktır. Her gün pratik yapmak için zaman ayırmak gerekir. Hedef dilde hoşunuza giden bir içeriği inceleyebilir, müzik dinleyebilir, film izleyebilir ya da haberleri okuyabilirsiniz. Önemli olan hedef dilde hoşunuza giden şeylerle kendinizi kuşatmak ve eğlenerek öğrenmek.

Peki lisede dil eğitimi nasıl olmalı?

Her dil öğretmeni etkili bir şekilde öğretmenin, verdikleri derslerin öğrencilerinin dilde ustalaşmasına yardımcı olduğunun hayalini kurar. Peki o hayale nasıl ulaşılır? Lise öğrencilerine etkili bir şekilde nasıl dil öğretilir? En önemli nokta o sıraların arkasında oturan öğrencileri tanımak, onların neye ihtiyacı olduğunu bilmek.

Aslında bunu zaten hepimiz biliyoruz ama öğrenciler kısa sınavlardan, sınavlardan ve ders kitaplarından pek hoşlanmıyor. Çünkü onlar için bunların hiçbiri eğlenceli değil. Bir dili öğrenmek için çok çalışın demek yerine bu dili kullanmaları, pratik yapmalarını sağlamak için onlara ilham verecek yaratıcı yollar bulmak önemli olan.

Bir dili öğrenmeye yönelik iletişimsel ve görev temelli bir yaklaşım benimsemek onları sürekli pratik yapmalarını gerektiren bir duruma sokar. Örneğin öğrencilerden son zamanlarda popüler olan bir film ya da dizinin bazı sahnelerini canlandırmalarını isteyebiliriz. Yapacakları bu tarz bir sunuma hazırlık aşaması aslında en çok öğrenmenin gerçekleştiği aşamadır. Çünkü hedef dille uğraşmak zorunda kaldıkları bir süreç olacaktır.

Ancak özellikle lisede yani ergenliklerinin zirvesinde olan bir grupla bu tarz etkinlikler yapmak bir hayli zor da olabilir. Arkadaşlarının önünde sunum yapmak, konuşmak onlar için sinir bozucu olabilir. Bu nedenle öncelik sınıfa hata yapmanın değerini aşılamak olmalıdır.

Mükemmel bir dilbilgisi ve telaffuzdan çok daha önemli olan şey aslında dili farklı durumlarda kullandıkları gerçeğidir. Sınıf ortamı güvenli ve yargısız bir hale getirilmeli ki hiçbir öğrenci arkadaşlarının önünde hedef dili parçalamaktan utanmasın.

Kısaca eğitimin temeli teoriden çok pratiğe dayalı olmadığı sürece yani dinleme ve konuşmaya yer verilmediği sürece eğitim hem verimli hem de eğlenceli olmaktan uzaklaşır. Hedef dilde öğrenilenler dile yerleştirilmeli, konuşulmalı, pratik yapılmalıdır ki etkin bir öğrenmeden ve edinimden söz edilebilsin.

Tuna Kızılcabel
İngilizce Öğretmeni
Buca Sınav Koleji