YKS’ye bir ay kala coğrafya dersine nasıl çalışmalıyım?

Sevgili gençler, YKS hazırlığınızın sonuna geldiniz. Sınava bir ayınız kaldı. Bazılarınız planlı programlı çalıştı, bazılarınız isteyerek ya da istemeyerek çalışmalarını aksattı. Bazılarınız tüm dersleri, konuları bitirdi; bazılarınızın hala konu eksiği var. Bazılarınız çalışmalarının yeterli olduğunu düşünüp rahatken bazılarınız çalışmış olmasına rağmen hiçbir şey bilmiyormuş gibi düşünüyor.

Hangi durumda olursanız olun önünüzdeki bir aylık dönemi verimli geçirmek için son tekrarlarınızı yapacak, varsa eksiklerinizi çalışacak, bol soru çözecek, hedeflediği puan-sıralama için elinizden geleni yapacaksınız. Peki, coğrafya dersi için bunları yapmak yeterli olacak mı? Öyleyse YKS’ye bir ay kala coğrafya dersine nasıl çalışmalısınız?

Yukarıda belirttiğim soruları cevaplamadan önce coğrafyanın tanımını yapmakta fayda olduğunu düşünüyorum. Coğrafya, en kısa ifade ile insan ve doğa arasındaki etkileşimi sebep-sonuç ilişkisi ile dağılış ilkesi doğrultusunda inceleyen bilimdir.

Tanımdan da anlaşılacağı üzere coğrafya dersinde başarılı olmak için konular ya da olaylar arasında sebep-sonuç ilişkisi kurmanız ve dağılış (neyin nerede olup-olmadığı) yani harita kullanma ve okuma becerisine sahip olmalısınız. Bu becerilere sahip olmanız durumunda konu hâkimiyetiniz artar, hatta diğer dersle ile de ilişkilendirme yapabilirsiniz ki bu durumda hem coğrafya hem de diğer derste olan başarınız olumlu yönde etkilenecektir.

Örnek verecek olursak Orta Asya’nın iklim özelliklerini ve nüfus artışının sonuçlarını biliyorsanız tarih dersinde kavimler göçünü daha iyi kavrayabilirsiniz. Kimya dersinde basınç konusu ile coğrafyadaki basıncı etkileyen faktörleri daha iyi yorumlayabilirsiniz. Bu örneklerin sayısı artırılabiliriz ama konudan fazla uzaklaşmadan şimdi nasıl çalışmanız gerektiği ile ilgili bilgi vereyim.

Bildiğiniz üzere coğrafya dersinin TYT’de beş, AYT Sos-1’de altı ve Sos-2’de 11 sorusu bulunmaktadır. Soru sayısı az, buna karşılık konu kapsamı oldukça fazladır. Hal böyle olunca bir soru birbiri ile ilişkili birkaç konu başlığını kapsayacak şekilde sorulmaktadır.

Bu bağlamda konu hâkimiyetinizin iyi olması ve yukarıda da değindiğim gibi konular arasında ilişki kurabilmeniz gerekmektedir. Sınava az zaman kaldığı için uzun uzun konu çalışmak yerine kısa tekrarlar ve özet notlara çalışmalısınız. Çalışma programınızı oluşturmadan önce ilk olarak son 5 yılın çıkmış sorularını mutlaka çözünüz. Çıkmış soruların konu dağılımını inceleyiniz. Kendi deneme analizleriniz ile karşılaştırarak bu konularda eksiğiniz olup olmadığını kontrol ediniz. Mesela coğrafya dersinde en çok soru iklim bilgisi, yerin şekillenmesi ile nüfus ve yerleşme konularından gelmektedir. Özellikle bu konularda eksiğinizin olmaması önemlidir.

Eğer denemelerde bu konulara ait soruları yanlış yapmışsanız çalışmalarınızda bunlara öncelik vermeniz gerekmektedir. Eksiklerinizi belirledikten sonra o konulara ait notlarınızı ya da özetlerinizi çalışmanız ve ardından soru çözmeniz gerekmektedir. Yeterince zamanınız olmadığını düşünüyorsanız önce soru çözebilir, yanlış yaptığınız ya da takıldığınız yerlerde notlarınızdan yardım alarak çalışma sürenizi kısaltabilirsiniz.

Öncelik verdiğiniz konular dâhil olmak üzere tüm konulara ait kavram haritaları oluşturmanız da faydalı olacaktır. Kavram haritası oluşturamıyorsanız hazır olanları da kullanabilirsiniz. Kavram haritası kullanmak konunun ana ve alt başlıklarını görmeyi, etkili olan ya da olmayan faktörleri kavramayı kolaylaştırarak bilgilerin kalıcılığını artıracaktır.

Coğrafya çalışırken dikkat etmeniz gereken önemli noktalardan biri de harita kullanma ve okuma becerisidir. Coğrafyanın tanımında da belirttiğim gibi konuların harita üzerinde gösterilmesi, harita kullanılmamışsa yer belirten bilgileri içermesi gerekmektedir. Bu bağlamda doğrudan harita bilmekle birlikte metin üzerinde verilmiş yerlerin haritada nerede olduğunu zihninizde canlandırmanız gerekmektedir.

Bunun için konu çalışırken yanınızda fiziki, beşeri ya da dilsiz haritalar olmalıdır. Konunun içeriğine göre o yerlerin hangi ülke-şehir olduğunu, fiziki ve beşeri özelliklerini bilmeniz ve bunlar arasında ilişki kurabilmeniz öğrenmenizi kolaylaştıracaktır.

Şimdiye kadar birçok soru bankası bitirmiş olabilirsiniz ama YKS’ye bir ay kala deneme çözmeye başlamadıysanız artık tam zamanı. Tam denemelerin yanında branş denemesi de çözmeniz yerinde olacaktır. Denemeyi bitirdikten sonra yanlış yaptığınız soruları notlarınızdan hızlıca tekrar etmelisiniz. Bunu yapmanıza rağmen hala bilgi eksikliğinizin olduğunu düşünüyorsanız öğretmenlerinizden yardım alın.

Konu eksiklerinizi belirlediniz, özet notlara ve kavram haritalarına çalıştınız, harita çalışması yaptınız, bu kadarı yeter diye düşünmeyin. Tüm çalışmalarınızı bir plan doğrultusunda yapmalısınız. Kısıtlı zamanda birçok dersi verimli çalışmanız için planlı olmanız gerekmektedir. Plan sayesinde neyi, ne zaman, ne kadar çalışmanız gerektiğini, aksayan noktaları görürsünüz.

Sevgili gençler, YSK’ye bir ay kala çalışmalarınızı hızlandırmanızı, netlerinizi artırmanızı, hedeflediğiniz puana-sıralamaya ulaşacak başarıyı yakalamanızı temenni ederim. Yolunuz açık başarılarınız daim olsun.

Selma Araz
Coğrafya Öğretmeni
Bornova Sınav Koleji