YKS tercih sürecinde doğru karar vermek için bunlara dikkat

Uzun ve zor bir yıldan sonra TYT ve AYT sınavlarını ardımızda bıraktık. Artık önümüzde hayatlarınızın geri kalanını belirleyecek bir tercih dönemi sizleri bekliyor. Öncelikle tercih süreci sınava hazırlanma sürecinizden daha dikkat gerektiren bir süreçtir. Mutlaka her ayrıntıya dikkat etmeniz gerekiyor. Çünkü yanlış bir tercih emeklerinizin boşa çıkmasına yol açabilir. Aslında gelecek planlarınızı belirlediğinizde, bu sıkıntılı süreç, sonunda sizi hayallerinize ulaştıran bir yolculuğa dönüşmektedir. Peki…

·         Üniversite tercihlerinde nelere dikkat etmeliyiz?

·         YKS tercih sürecinde hangi detayları bildiğinizde işiniz çok daha kolaylaşır?

Bu dönem de mutlaka daha üniversite tercih süreci başlamadan istediğiniz bölümlere ilişkin bir ön araştırma yapmalısınız. Tercih tamamen kişiye özeldir, onun yaşamına, ilgilerine göre şekillenmelidir. Bu yüzden puanlarınızın yettiği değil istediğiniz bölümleri tercih etmelisiniz ve mutlaka tercih dönemi başlamadan kendi tercih listenizi oluşturmalısınız. Bu esnada henüz güncel ÖSYM tercih kılavuzu yayınlanmayacağından YÖK atlas verilerinden faydalanmalısınız. Mutlaka geleceğin bölümlerini araştırmalısınız. Size iş imkânı sağlayabilecek bölümlerin varlığından haberdar olmalısınız.

Öğrencilerin üniversite tercih sürecindeki temel sorularından biri:

Üniversite tercihinde puana mı yoksa sıralamaya mı bakmalıyız?

YKS tercih sürecinde temel sıkıntı “Puanımız yetiyor. Neden bu bölümü tercih edemiyoruz?” sorusudur. Sınav sonuçlarınız açıkladığında öncelikle ilgili alanınızın sıralamasına bakmalısınız, yerleştirme işlemi ÖSYM tarafından puana göre değil sıralamaya göre yapılmaktadır. Çünkü bir bölümün alım yaptığı puan her sene değişkenlik göstermektedir.

Sınav kolay olduğunda yükselir, zor olduğunda ise düşer. Ancak sıralamalar için aynı durum söz konusu değildir. Aşağı yukarı sıralamalar her daim aynı seyirde karşımıza çıkmaktadır.

Bu nedenle ÖSYM tarafından açıklanan tercih kılavuzunu incelerken kesinlikle sıralamalara bakarak bir tercih listesi oluşturmalısınız. Bu esnada kılavuzu incelerken mutlaka bir tercih danışmanı veya uzman bir rehber öğretmen desteği almalısınız, uzman diyoruz çünkü çok fazla dikkat gerektiren bir süreç olduğundan mutlaka YKS tercihine ilişkin yüksek donanıma sahip inandığınız kişilerden yardım almalısınız. Tercih kılavuzunu incelerken ÖSYM ilgili üniversitenin her bölümüne ilişkin geçmiş yıldaki sıralamalarını ve kontenjanlarını açıklamaktadır.

Özellikle son beş yılın sıralamalarını mutlaka kontrol edip gitmek istediğiniz bölümün en son kaç ile kapattığı, sıralamanızın istediğiniz hangi bölümlere yettiği gibi bilgileri göz önüne alarak listesini oluşturmalısınız.  

Öğrencilerin üniversite tercih sürecindeki temel sorularından bir diğeri:

Gitmek istediğimiz şehrin üniversitelerini araştırırken nelere bakmalıyız? 

Eğitim düzeyi, yurt ve burs imkânları, akademik düzeyi, yurt dışı değişim programları vb. gibi durumları, eğer ki yurt dışında bir üniversiteye gitmek istiyorsanız (Kıbrıs gibi) kendi imkânlarınızı göz önünde bulundurmalısınız. Mutlaka araştırarak bir tercih dönemi geçirmelisiniz. Hayallerinizi ve geleceğinizi tamamen bir uzmanın eline bırakmamalısınız; mutlaka fikir üretebilmelisiniz.

Üniversite tercih sürecinde öğrenciler tarafından karşılaştığımız bir diğer soru ise:

Üniversite mi tercih etmeliyiz, yoksa bölüm mü? 

Yani üniversitenin ve bölümün ismine göre mi tercih yapmalıyız?  Öğrencilerin düştüğü yanlışlardan biri de isme göre tercih vermeleridir. Sırf üniversitenin ismi güzel diye istemediği bölümü yazan öğrencilerle karşılaşmaktayız. Kesinlikle üniversite ismine göre tercih yapmamalısınız. Listenize alacağınız üniversitenin ve bölümün ismine değil niteliğine bakmalısınız. Size ne katacak? Verdiği eğitim ne kadar kaliteli? Bunları göz önünde bulundurmalısınız.

Üniversite seçimi yaparken mutlaka kampüslerini de araştırmalısınız. Çünkü üniversite sadece eğitim alıp sonunda diploma almak değildir. Üniversiteye gittiğinizde sosyal ortamınız, kendinizi geliştirebileceğiniz kampüs içi akademik eğitimler, bünyesinde ne kadar kulüp barındırdığı ve en önemlisi daha sonra hayal kırıklığına uğramamak için gideceğiniz fakültenin kampüsünün nerde olduğunu önceden bakıp tercih listenize eklemelisiniz.

Gelelim üniversite tercihlerinde sık sorulan bir diğer soruya:

Yığılma olur mu?

Öncelikle, yığılma her sene olduğu gibi bu sene de mutlaka olacaktır. Her puan türü için farklı başarı sırası aralıklarında yığılma olacaktır. Peki tercih esnasında bu duruma nasıl dikkat edeceğiz? Sıralaması yığılma aralığında olan öğrencinin tercihini yazarken daha nokta atışı, daha garanti tercihlerin olduğu, listenin üst ve alt sırasından daha çok oynayacağımız ve tercih listesindeki sıralamaları daha geniş tutacağımız bir liste hazırlayacağız.

Tercih yaparken kesinlikle en önemli unsurlardan biri de şu ki:

Sıralamanıza göre bir tercih aralığı belirlemeniz gerekmektedir.

Bu noktada risk almamalısınız. Sadece kendi sıralamalarınıza yakın yerleri yazmamalısınız. Eğer ki sıralamalarda bir kayma meydana gelirse açıkta kalabilirsiniz. Bu nedenle tercih aralığınızı geniş tutmalısınız. Tercih desteği aldığınız kişiyle farklı kriterlerde örnek listeler oluşturabilirsiniz. Örneğin; sıralamanızın iki kat üstü ve iki kat altı olacak şekilde bir aralık belirleyebilirsiniz ya da sıralamanızı da göz önünde bulundurarak tamamen istediğiniz bölümlere göre sıraladığınız bir liste daha oluşturabilirsiniz.

Sadece gitmek istediğiniz bölgedeki üniversitelerden oluşan bir liste de oluşturabilirsiniz. En son oluşturduğunuz bu listeler arasından size uygun düşen ve sizi açıkta bırakmayacak en güvendiğiniz bir listede karar kılıp tercih sürecinizi sonlandırmalısınız. 

Son ve en önemlisi:

İstemediğiniz bir bölümü veya üniversiteyi -kim ne derse desin- kesinlikle tercih listenize almamalısınız.

Üniversite tercihlerinde başkalarının etkisi altında kalarak istemeden yazdığınız o bölüme yerleşirseniz bu sefer gelecek yıla tekrar tercih yapmak istediğinizde Ortaöğretim Başarı Puanınız (OBP) düşecektir. Bundan dolayı sizi mutsuz edecek herhangi bir durumu listenize dâhil etmemelisiniz. İstediğiniz bölüme ilişkin fikirlerinize karşı olumsuz şekilde cevap veren sosyal çevreniz tarafından yanılgıya düşürülmemelisiniz.

Hayatınız sizin ve keyifle geçireceğiniz bir meslek yolculuğunun ilk adımı atarken kendinizin ne istediğine kulak vermelisiniz. Yaparken zamanın nasıl geçtiğini unuttuğunuz, sizin karakterinize, ilgi ve yeteneklerinize uygun bir bölümü tercih etmelisiniz.

Sınav Eğitim Kurumları adına hepinize verimli bir tercih dönemi ve başarı dolu bir yıl diliyorum.

Özlem Özakoğlu
Rehber Öğretmen
Bornova Sınav Kurs Merkezi