Çarpım tablosu nasıl ezberlenir?

Çarpım tablosu ilkokul iki ve üçüncü sınıflardaki miniklerin, hatta bazı durumlarda gerekli kazanımı edinemeden daha üst sınıflara geçen, abi ve ablalarının gözlerini en çok korkutan konu. Korkunun da başarısızlığın da tek sebebi hiç şüphe yok ki sadece minik öğrenciler değil. Kimi zaman yanlış yöntem ve kavramları kullanan eğitimciler nedeniyle de konu içinden çıkılmaz bir hâl alabiliyor.

Matematiğin en temel konuları arasında yer alan, çarpım tablosuna ilişkin kazanımların eksikliği, çocuğu daha ilk aşamada matematikten soğutabilme, ya da sonraki yıllarda alacağı eğitimde geride bırakabilme riski taşıyor. Çarpım tablosunu öğrenmek aslında sanıldığı kadar zor değil; yeter ki doğru yöntemleri kullandığınızdan emin olun.

Peki çarpım tablosunu kolay ezberlemenin yolları nelerdir?

Çarpım tablosunu kolay ve hızlı ezberlemek için birbirinden eğlenceli pek çok yol sayabiliriz. Bunlardan bir tanesi çarpım tablosunu kolay ezberlemek için yaygın olarak kullanılan “Napier’in kemikleri” isimli abaküstür.  Pratik olarak çarpma, bölme ve karekök alma işlemleri için kullanılabilen bu abaküs, bir tahta ve bir çerçeveden oluşur. Çarpma ve bölme işlemleri yapılmak istendiğinde, Napier’in çubukları bu çerçeveli tahtaya yerleştirilir. Görünümü ise şöyledir:

Çarpım tablosu nasıl ezberlenmez ?

Çarpım tablosunu ezberleme yöntemleri arasında, yaygın bir diğer yöntem, Pisagor tablosu ile çarpım tablosunu ezberlemektir. Ancak yaygın olan doğru olandır anlamına gelmeyeceğinden, yöntemin özellikle de çocuğun öğrenme sürecine ek bir katkı sağlamaması nedeniyle sorgulanmasını tavsiye ederiz. Çocuğun önüne bir tablo koyup “hadi bunu ezberle” demek bir öğretme süreci değildir. 

Çarpım tablosunu ezberlemek nasıl daha eğlenceli hale getirilebilir?

Konu ister çarpım tablosu olsun isterse herhangi başka bir dersten bir konu olsun, çocuklara etkili öğretmenin ilk kuralı onun yaşına uygun eğlenceli bir formatta sunmaktır. İster oyun, ister şarkı, ister resim, isterse aktivite olsun, eğlenerek öğrenmek her zaman avantajlıdır.

Bu yaklaşım, çocuğun öğrenmeyi antipatik bir zorunluluk olarak görmekten ziyade, eğlenceli bir oyunun parçası olarak görmesini mümkün kılar. Böylelikle alınan bilgiler de daha akılda kalıcı olur. Çocukken öğrendiğimiz şarkılar buna en iyi örnektir. Şu anda bizim için bir anlam taşımasa da hala hatırlarız.

Çarpım tablosunda da şarkılardan destek almak süreci oldukça etkili ve eğlenceli bir hale getirecektir. Örneğin, “4 kere 8 = 32, çok kurnazdır tilki”, “2 kere 6 = 12, tabakta yemek bırakılmaz ki”, 6 kere 6 = 36 mikroplar sabunda kaldı”… YouTube üzerinden “çarpım tablosu şarkılı ezberleme” yazarak karşınıza çıkacak yüzlerce videodan yararlanabilirsiniz.

Çarpım tablosunu kolay ezberlemenin püf noktaları

Çarpım tablosunu kolay ezberlemenin birkaç püf noktasını da sizlerle paylaşmak istiyoruz.

* Çarpılan iki sayıdan hangisinin ilk, hangisinin ikinci sırada yer aldığı önem taşımaz; her iki durumda da sonuç aynıdır. Örneğin: 8 x 5 = 40 ile 5 x 8 = 40 aynı sonucu vermektedir. Çocuğumuz bunu bildiğinde hem 5’lerden, hem 8’lerden öğrenmiş olacak ve işi kolaylaşacaktır.

* Sıfır ile çarpılan tüm sayılarda sonuç yine aynıdır; yani sıfırdır. Örneğin: 4 x 0 = 0. Bu kuralı çocuğa öğretirken sıfırı boş ve her şeyi yutan bir mide olarak anlatarak bir nebze daha eğlenceli kılabilirsiniz.

*Bir ile çarpılan tüm sayılarda sonuç, çarpılan sayının yine kendisi olacaktır. Bunu bilmek de öğrencinin işini kolaylaştırır. Örneğin: 6 x 1 = 6.

*Herhangi bir sayı iki ile çarpıldığında kendisi ile toplamının sonucunu verir. İki ile çarpmak sayıyı kendisi ile toplamakla eşdeğerdir. Örneğin, 3 x 2 = 6, 2 x 7 = 14.

* Tablodaki en kolay bölüm beşlerdir. Beşleri kılan yön aslında beşler çarpımı sonucunda elde edilecek her sayının 0 ya da 5 ile bitmesi ve çocuğun bu döneme gelene kadar muhtemelen 5’er 5’er saymayı öğrenmiş olmasıdır.  Örneğin: 5 x 3 = 15, 5 x 4 = 20, 5 x 5 = 25…

* Çarpım tablosunda dokuzlara gelindiğinde artık pek çok kişinin bildiği ilk basamağın 0’dan 9’a doğru alt alta sıralanması, ikinci basamağında 9’dan 0’a doğru alt alta sıralanması şeklinde sonuç elde edilir. Bunu daha iyi anlamak için lütfen koyu rakamların sıralamasına dikkat edin: 9 , 18 , 27 , 36 , 45 , 54 , 63 , 72 , 81 , 90 .

* Çarpım tablosunun son basamağı 10’lardır ve yine en kolay kısımlardan biridir. Çarpan sayının sonuna sıfır koymak sonucu elde etmek için yeterli olacaktır. Örneğin: 10 x 6 = 60, 10 x 8 = 80.

Burçin Gürkaya Özkoç, Bülent Koç
Buca Sınav Koleji
Matematik Öğretmenleri